Franse republiek
In 1794 veroverden de Franse revolutielegers de zuidelijke Nederlanden. Op 1 oktober 1795 werden onze gewesten bij decreet een deel van de Franse Republiek. Er brak nu een tijd van grote veranderingen aan. De Fransen, trouw aan het gedachtegoed van hun revolutie van 1789, maakten snel komaf met het ancien régime. Gedaan was het met heerlijkheden, allerlei privileges, ouderwetse rechtspraak, inmenging van de kerk enzovoorts. Vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid, dat waren de thema’s die voortaan het leven zouden moeten beheersen.
De laatste drossaard, E. E. Sanen, verloor zijn job. Hij werd bij wijze van overgangsmaatregel nog enkele maanden aan het hoofd van de gemeente gelaten als ‘agent national’ totdat de nieuwe ordening effectief zou werken. Voortaan zou een municipaal bestuur, dat in principe door de inwoners zou worden verkozen, de leiding van de gemeente verzekeren. Ook de vrederechters moesten door de burgers worden verkozen.
Maar de Gelenaars waren te zeer gehecht aan hun oude gewoonten en het vlotte niet met de verkiezingen en met de invulling van de beleids- en gerechtelijke functies. Door de staatsgreep van Napoleon in 1799 kwam er, na de voorbije jaren van gesukkel, wat meer stabiliteit in de organisatie van de samenleving met de invoering van een autoritair systeem. De gemeente Geel werd nu bestuurd door een ‘maire’, bijgestaan door twee adjuncten, allen benoemd en niet verkozen. De overheid benoemde ook een gemeenteraad maar de bevoegdheden van de ‘conseil municipal’ waren aanzienlijk beperkt. Zeer democratisch was het allemaal niet.
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
Na de val van Napoleon beslisten de grote mogendheden dat ons land samen met Nederland het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden zou vormen. E.G. Sanen, de maire van het vorige staatsbestel, bleef gedurende de ganse duur van het Hollandse regime als benoemde burgemeester aan het hoofd van de gemeente. Hij werd bijgestaan door schepenen, die waren aangesteld uit leden van de gemeenteraad. De raad zelf stelde de kandidaten voor voor de opvolging van zijn leden die einde mandaat waren. De medezeggenschap van de grote massa zelf bij de aanstelling van haar vertegenwoordigers was dus, ook nu, nog niet bijster groot.
Belgische revolutie
De constructie van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden bleek niet goed te werken. Na vijftien jaar kwamen de Belgen in opstand. Dat resulteerde in hun onafhankelijkheid. Tijdens de periode van de opstand ontbolsterde Geel zich als de harde kern van de revolutie in de Kempen. Als teken van erkenning voor de geleverde bijdrage aan de onafhankelijkheidsstrijd overhandigde Leopold I in 1832 een erevaandel aan de gemeente Geel. En of de Gelenaars fier waren!