Geelse parochies

Bel, Zammel-Oosterlo, Sint-Amands

Bel behoorde tot 1559 kerkelijk tot het bisdom Luik. Het dorp was vóór die tijd al een zelfstandige parochie en dat zou zo blijven. De parochie Zammel-Oosterlo werd in 1536 opgericht. De andere gehuchten of buitenwijken van Geel waren voor de essentiële kerkelijke voorzieningen en bedieningen aangewezen op de hoofdkerk, Sint-Amands. Dat bleef zo tot in de negentiende eeuw. In Larum, Stelen-Liessel en Ten Aard bestond toen al wel een kapel waar een priester bepaalde kerkelijke diensten kwam verzekeren. De omwonenden waren aldus niet meer verplicht om voor al hun godsdienstige behoeften in weer en wind de verre afstand naar de hoofdkerk af te leggen, maar ze verlangden meer. Ook in Oosterlo, dat bij de parochie Zammel behoorde, streefde men naar onafhankelijkheid.

Nieuwe parochies

In de tweede helft van de negentiende eeuw kwam er een krachtige emancipatiebeweging op gang vanuit de Geelse gehuchten. Die wilden, noch min noch meer, zelfstandige parochies zijn en hun eigen kerkgebouw hebben. Het had heel wat voeten in de aarde en er kwam ook tegenwind, onder meer van de plaatselijke deken zelf, maar het elan was niet meer te stoppen. Met koninklijke besluiten kregen de parochies hun statuut en hun omschrijving. Waar nodig rezen de kerken daarna uit de grond.

Larum met als patroonheilige Onze-Lieve-Vrouw Visitatie was in 1855 als eerste aan de beurt om het tot parochie te brengen. Ten Aard (Sint-Hubertus) volgde in 1870, Stelen (Sint-Apollonia) in 1871, Oosterlo (Sint-Lucia) in 1872. In 1874 ging voor de inwoners van de Sint-Dimpnawijk een lang nagestreefde droom in vervulling. Eindelijk kregen ze hun eigen volwaardige parochie. Een grote kerk hadden ze al sinds eeuwen. Winkelomheide (Heilig Hart) verwierf zijn kerkelijke zelfstandigheid in 1901, Holven (Sint-Jozef) in 1939, Punt (Sint-Gerebernus) in 1942 en tot slot Elsum (Sint-Franciscus) in 1974. De in 1913 opgerichte parochie Sint-Jozef-Olen is als te paard gelegen op Olens en Geels grondgebied. Vele parochianen van Larum werden vanaf het begin bij die nieuwe kerkgemeenschap ingedeeld.

Met de oudere parochies Geel (Sint-Amands), Bel (Sint-Lambertus) en Zammel (Sint-Laurentius) erbij vinden de katholieke Gelenaars vandaag een thuis in dertien parochiegemeenschappen.