Voor het kappen van bomen kunnen er verschillende reglementeringen van toepassing zijn.
Kappen in een bos
In Vlaanderen hebt u in de meeste gevallen een vergunning nodig voor het kappen van bomen in een bos (zowel een openbaar bos als een privébos).
- Voor kappingen zonder de intentie om te ontbossen, moet u vóór de kapping een kapmachtiging aanvragen bij het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), behalve als het gaat om
- kappingen opgenomen in een goedgekeurd beheerplan
- kappingen om sanitaire redenen (om verdere aantasting door ziekte te voorkomen)
- kappingen om veiligheidsredenen
- kappingen in openbare bossen opgenomen in de gezamelijke houtverkoop.
- Bij ontbossing worden er bomen gekapt en verandert de bestemming van de grond van bos naar niet-bos (bouwgrond, landbouwgrond,...). Ontbossing is in principe verboden in Vlaanderen, maar er zijn een aantal uitzonderingen op dit verbod. Hiervoor hebt u een stedenbouwkundige vergunning nodig. Bij ontbossing hebt u ook een compensatieplicht: er moet een even groot of zelfs groter bos op een andere plek worden aangeplant. De compensatie kan ook financieel gebeuren door een bosbehoudsbijdrage te storten in het Bossencompensatiefonds. De Vlaamse overheid staat dan zelf in voor de compenserende bebossing.
De regels voor het kappen van bomen in een bos, staan in het Bosdecreet.
Het Agentschap voor Natuur en Bos maakte een filmpje over de redenen waarom er soms bomen gekapt worden in bossen:
Kappen van hoogstammige bomen, niet gelegen in een bos
Voor het vellen van hoogstammige bomen, alleenstaand, in groeps- of lijnverband, die geen deel uitmaken van een bos, is een omgevingsvergunning verplicht.
Opgelet, de definitie van het begrip ‘bos’ is ruim opgevat waardoor ook het groepje bomen in uw tuin in bepaalde gevallen als bos zal aanzien worden.
Een ‘hoogstammige boom’ is elke boom die op een hoogte van 1 meter boven het maaiveld een stamomtrek van minimum 1 meter heeft.
Een stedenbouwkundige vergunning voor het vellen van een hoogstammige boom is (in bepaalde gevallen) niet nodig als de boom
- niet tot een bos behoort én
- in woongebied, agrarisch gebied of industriegebied staat én
- niet in woonparkgebied staat én
- binnen een straal van 15 meter van de (vergunde) woning staat én
- op hetzelfde perceel als de woning staat.
Opgelet, deze vrijstelling van de vergunningsplicht geldt alleen als ze niet strijdig is met andere voorschriften of voorwaarden van andere vergunningen (zie de Checklist Vrijstelling op Ruimte Vlaanderen). In bepaalde gemeenten is er een strengere regelgeving van kracht (de zogenaamde kapverordening). Vraag hierover dus altijd informatie bij uw gemeente.
De regels voor het kappen van hoogstammige bomen in niet-bos, staan in het Decreet Ruimtelijke Ordening.
Kappen in agrarisch gebied of in natuurgebied
Bomen zijn kleine landschapselementen en het wijzigen van dergelijke elementen kan verboden zijn in Vlaanderen of u moet een natuurvergunning hebben.
In het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) is het wijzigen van kleine landschapselementen zoals bomen en bomenrijen, hagen en heggen verboden tenzij er een ontheffing op dit verbod wordt bekomen (via het Agentschap voor Natuur en Bos).
U hebt een natuurvergunning nodig voor het wijzigingen van kleine landschapselementen (zoals bomen en bomenrijen) en vegetaties in:
- groen-, park- , buffer-, bos-, vallei-, en brongebieden
- agrarische gebieden met ecologisch belang en agrarische gebieden met bijzondere waarde
- natuurontwikkelingsgebieden
- beschermde duingebieden
- vogel- en habitatrichtlijngebieden
- Ramsar-watergebieden (Ramsar is een conventie die het wereldwijd opneemt voor waterrijke gebieden).
Opgelet! Een natuurvergunning is ook verplicht voor de wijziging van kleine landschapselementen in agrarische gebieden, landschappelijk waardevolle agrarische gebieden en IVON-gebieden (Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk).
De regels rond de natuurvergunning staan in het Natuurdecreet.